Vitamine D helpt bloedvaten herstellen

Door het vele gebruik van antibiotica ligt resistentie op de loer. Bovendien heeft het negatieve effecten op het darmmicrobioom en kan het zelfs, volgens onderzoek van MIT en Harvard, het immuunsysteem ondermijnen.

Een antibioticum gaat niet alleen ziekmakende, maar ook nuttige darmbacteriën te lijf. Daardoor is het microbioom na een antibioticumkuur minder divers dan daarvoor. Bovendien kan het lang duren voordat het microbioom weer volledig is hersteld [1]. Alle reden om antibiotica alleen in te zetten indien het écht nodig is.

Een onderzoek van twee van de meest prestigieuze universiteiten ter wereld, MIT en Harvard, komen met een nieuw argument bij om antibiotica spaarzaam in te zetten [2]. Het onderzoek met muizen laat zien dat antibiotica het immuunsysteem op verschillende manieren tegenwerken. Zo kunnen antibiotica het vermogen van immuuncellen van muizen om bacteriën te doden verminderen.

Daarnaast kunnen antibiotica de bacteriële ziekteverwekker juist beschérmen; dit doen ze door de biochemische omgeving van de ziekteverwekker te veranderen. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschriftCell Host & Microbe [2].

Eerder onderzoek liet al zien dat metabolieten de ontvankelijkheid van bacteriën voor medicatie kunnen beïnvloeden [3]. Metabolieten zijn moleculen die cellen vrijgeven als tussenproducten bij stofwisselingsreacties. In dit nieuwe onderzoek werden muizen - die een infectie van de E. coli-bacterie hadden - behandeld met het veelgebruikte antibioticum ciprofloxacin [2].

De onderzoekers stelden vast dat het antibioticum systemische veranderingen in de metabolieten veroorzaakte. Niet zoals misschien verwacht door het microbioom te beïnvloeden, maar door direct op het weefsel van de muis in te werken. Nader onderzoek wees uit dat de metabolieten die de cellen van de muis vrijgaven, E. coli meer resistent maakte tegen ciprofloxacin.

Daarnaast verzwakte het antibioticum ook de immuunfunctie door de ademhalingsactiviteit van immuuncellen te remmen. Hierdoor waren macrofagen minder goed in staat om de E. coli-bacterie aan te vallen, te fagocyteren en af te breken. Ofwel: het antibioticum zette in dit onderzoek allerlei veranderingen in gang die de therapie juist tegenwerkten.

Er is nog meer onderzoek nodig om de bevindingen te vertalen naar de behandeling van mensen. Maar vanwege de toename van antibioticaresistentie, noemen de onderzoekers het uiterst belangrijk om de vele effecten te begrijpen die een antibioticumkuur teweeg kan brengen.

Het verdient aanbeveling om na antibioticagebruik altijd een probioticakuur te adviseren om het darmmicrobioom weer te versterken. Volgens het TNO, de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek, is een product met een combinatie van Lactobacillus rhamnosus GG en Bifidobacterium lactis BB-12 het meest effectief tegen antibiotica gerelateerde diarree [4]. Deze probiotische stammen beschermen het darmmicrobioom tegen de verstorende werking van de antibioticakuur.

Onderzoek daarnaast hoe het staat met de darmgezondheid van uw cliënt. Is de darmwand in orde? Hoe staat het met de spijsvertering? Meer informatie vindt u in het Natura Foundation E-book ‘Een goede gezondheid begint in de darm’.

Antibiotica zijn nuttig om lastige bacteriële infecties mee te bestrijden. Echter, het microbioom wordt ook minder divers en zet mogelijk allerlei veranderingen in gang die de therapie juist tegenwerken. Zo toonde onderzoek in muizen aan dat antibiotica de E. coli-bacteriën beschermde door de biochemische omgeving te veranderen en de immuuncellen van de muizen minder effectief te maken. Gebruik antibiotica dus alleen als het nodig is om bacteriële infecties mee te bestrijden en gebruik daarnaast altijd een probioticum om het darmmicrobioom optimaal te ondersteunen.

1. Korpela K, Salonen A, Virta LJ, Kekkonen RA, Forslund K, Bork P, e.a. Intestinal microbiome is related to lifetime antibiotic use in Finnish pre-school children. Nat Commun. 26 januari 2016;7:10410.

2. Yang JH, Bhargava P, McCloskey D, Mao N, Palsson BO, Collins JJ. Antibiotic-Induced Changes to the Host Metabolic Environment Inhibit Drug Efficacy and Alter Immune Function. Cell Host Microbe. 13 december 2017;22(6):757-765.e3.

3. Allison KR, Brynildsen MP, Collins JJ. Metabolite-enabled eradication of bacterial persisters by aminoglycosides. Nature. mei 2011;473(7346):216–20.

4. Agamennone V, Krul CAM, Rijkers G, Kort R. A practical guide for probiotics applied to the case of antibiotic-associated diarrhea in The Netherlands. BMC Gastroenterol. 6 augustus 2018;18(1):10