Hogere eiwitinname voor sterkere botten

Twee onderzoekers hebben het belang van eiwitten voor de botstofwisseling onder de aandacht gebracht in een review in de American Journal of Clinical Nutrition. in tegenstelling tot de geldende opvatting dat een hoge eiwitinname slecht is voor de botkwaliteit, denken de onderzoekers dat een eiwitrijk dieet juist ten goede komt mits de inname van calcium, groenten en fruit voldoende is. De onderzoekers verwachten dat de optimale eiwitinname voor gezonde botten hoger is dan de huidige aanbevelingen, vooral bij ouderen.

Enerzijds hebben eiwitten een positieve invloed op de botopbouw - zij vormen 50% van het botvolume - anderzijds kunnen eiwitten een negatieve invloed hebben op de botkwaliteit. Dit is onder meer afhankelijk van de hoeveelheid eiwit in voeding, het soort eiwit, de calciuminname en het zuur-base-evenwicht van voedsel.
Calcium en eiwitten hebben een positieve interactie en zijn van elkaar afhankelijk bij de botopbouw. Daarom heeft een goede calciuminname onvoldoende effect op de botkwaliteit als de eiwitinname achterblijft en vice versa. Hetzelfde geldt voor suppletie met vitamine D en calcium: deze nutriënten hebben een positief effect op de botopbouw bij een hogere eiwitinname, maar doen weinig bij een lagere eiwitinname. Dierlijke eiwitten zijn niet per se slecht voor de botten. Bij post-menopausale vrouwen is vlees als eiwitbron, vergeleken met soja, geassocieerd met een hogere serumspiegel van IGF-1 (insulinegelijkende groeifactor-1). Een hogere IGF-1-spiegel is geassocieerd met een hogere botmineralisatie en minder fracturen.
Eiwit heeft waarschijnlijk een direct anabool effect op botweefsel en is bovendien belangrijk voor de spieropbouw. Dit laatste is heel belangrijk: het behoud van sterke botten is immers sterk afhankelijk van het behoud van een goede spiermassa en spierfunctie. Het nadeel, dat een hogere inname van (dierlijke) eiwitten leidt tot toename van de  calciumuitscheiding, lijkt te worden gecompenseerd door toename van de calciumabsorptie uit voedsel. Ook is de impact van (zuurvormende) eiwitten op het zuur-base-evenwicht vermoedelijk veel kleiner dan de alkaliserende invloed van groenten en fruit. Het is beter te streven naar een hogere inname van groenten en fruit dan naar verlaging van de eiwitinname.
Verlies van botmassa is de collaterale schade van gewichtsschommelingen en afvallen met een caloriebeperkt dieet. Mensen met overgewicht verliezen meer lichaamsvet en sparen hun botten beter wanneer ze afvallen met een eiwitrijk dieet (circa 108 gram per dag) dan met een dieet met een normale hoeveelheid eiwitten (circa 70 gram per dag). De vraag wat een optimale eiwitinname voor gezonde botten is, stellen de auteurs ter discussie. Ze concluderen dat voedingseiwitten net zo essentieel zijn voor de botopbouw en de preventie van osteoporose als bijvoorbeeld calcium en vitamine D. Het is goed professionals in de gezondheidszorg hieraan te herinneren.

Referentie
Heaney RP, Layman DK. Amount and type of protein influences bone health. Am J Clin Nutr. 2008;87(5):1567S-1570S. PMID 18469289