Een gezond slaappatroon is goed voor het hart

Elk jaar krijgen in Nederland 38.000 mensen de diagnose hartfalen. Hartfalen, in medische termen ook wel ‘decompensatio cordis’ genoemd, is een aandoening waarbij het hart niet genoeg bloed kan rondpompen om aan de behoefte van het lichaam en met name de organen te voldoen. Een derde van de mensen die de diagnose hartfalen krijgt is jonger dan 75 jaar [1].

Slaapproblemen lijken een rol te spelen bij het ontstaan van hartfalen [2]. Het slaappatroon van mensen is echter niet zo eenvoudig als het lijkt en wordt door allerlei factoren beïnvloed. Slaappatronen zijn daarmee dus ook deels individueel bepaald.

In een recent prospectief onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Circulation [3], is daarom onderzocht of er een relatie is tussen een specifiek -  door de onderzoekers als gezond gekwalificeerd - slaappatroon en het risico op hartfalen.

Het onderzoek

De onderzoekers hebben zich eerst de vraag gesteld wat een gezond slaappatroon is. Zij hebben daarbij gekeken naar de verschillende elementen van slaapgedrag, die op basis van eerdere onderzoeken geassocieerd zijn met een lager risico op coronaire hartziekten.

Het eerste element dat werd meegenomen was iemands chronotype. Het chronotype bepaalt of iemand een ochtendmens is, een avondmens is of geen van beiden. De duur van de slaap was het tweede element dat werd meegenomen. Deze slaapduur werd onderverdeeld in: kort (minder dan 7 uur per nacht), normaal (7-8 uur per nacht) of lang (meer dan 8 uur per nacht).

Andere belangrijke elementen van het slaapgedrag die werden onderzocht waren: de mate waarin iemand last heeft van slapeloosheid, de vraag of iemand al dan niet snurkt, en de mate waarin er sprake is van forse slaperigheid overdag.

Op basis van deze data bepaalden de onderzoekers waaruit een gezond slaapgedrag bestaat. Dit gezonde slaapgedrag werd uiteindelijk gedefinieerd als de slaap van een ochtendmens die 7 tot 8 uur per nacht slaapt, nauwelijks last heeft van slapeloosheid, niet snurkt en overdag geen tot nauwelijks forse slaperigheid ervaart. 

Vervolgens zijn de onderzoekers gaan bekijken of er een relatie bestaat tussen dit slaapgedrag en het risico op hartfalen. Aan het onderzoek hebben 408.802 mensen meegedaan in de leeftijd tussen 37 en 73 jaar. Het slaapgedrag werd onderzocht aan de hand van een vragenlijst waarbij werd getoetst op de hiervoor genoemde 5 elementen van slaapgedrag.

De uitkomsten van het onderzoek

Gedurende de follow-up periode van het onderzoek van 10 jaar werd bij 5.221 deelnemers hartfalen gediagnosticeerd. Het hiervoor genoemde gezonde slaapgedrag bleek omgekeerd geassocieerd met het voorkomen van hartfalen. Deze associatie was niet anders bij de mensen met diabetes, hoge bloeddruk, medicijngebruik of genetische mutaties. Dit gezonde slaapgedrag kan dus het risico op het ontstaan van hartfalen verlagen.

Kennis in de praktijk

Hartfalen en andere hart- en vaatziekten zijn aandoeningen die u in uw praktijk kunt tegenkomen. Uiteraard gaat u dan aan de slag om de onderliggende werkingsmechanismen te onderzoeken en daar relevante interventies op in te zetten. Een van die onderliggende werkingsmechanismen kan een verstoord slaapgedrag zijn. Het is belangrijk dat u dan met uw cliënt gaat kijken naar de verschillende elementen van een gezond slaappatroon en daar samen aan gaat werken.

Referenties

[1]        Website van de Hartstichting, https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/feiten-en-

            cijfers-hart-en-vaatziekten, geraadpleegd op 8 februari 2021

[2]        Qi L. MicroRNAs and other mechanisms underlying the relation between sleep patterns

            and cardiovascular disease.Eur Heart J. 2020; 41:2502. doi: 10.1093/eurheartj/ehaa349

[3]        Xiang Li, Qiaochu Xue, Mengying Wang, Tao Zhou, Hao Ma, Yoriko Heianza, Lu

Qi. Adherence to a Healthy Sleep Pattern and Incident Heart Failure: A Prospective Study of 408802 UK Biobank Participants. Circulation, 2020; DOI: 10.1161/CIRCULATIONAHA.120.050792