Nutriënten verminderen symptomen van psychose

Volgens recent wetenschappelijk onderzoek kunnen nutriënten – waaronder taurine – uit voeding symptomen van psychotische aandoeningen verminderen. Vooral wanneer deze in een vroeg stadium van de behandeling worden ingezet als ondersteuning bij een standaardbehandeling.

Op dit moment lijkt het erop dat aminozuur taurine de geestelijke gezondheid van jonge mensen met een eerste-episode-psychose (FEP) kan verbeteren. Dat geldt in mindere mate voor andere vaak aangehaalde voedingsstoffen. Opmerkelijk is dat de resultaten met betrekking tot omega 3-visvetzuren en anti-oxidanten in de vorm van vitaminen inconsistent en tegenstrijdig zijn.

Gezonde voeding, gezonde geest

Voedingstekorten worden erkend als een risicofactor bij verschillende psychiatrische aandoeningen. Zo is bekend dat mensen met bijvoorbeeld schizofrenie een kwalitatief laag voedingspatroon volgen. Overmatige inname van calorie- en vetrijk voedsel dat arm is aan nutriënten beïnvloedt de geestelijke gezondheid. Gesuggereerd wordt dat een junkfoodrijke leefstijl onstekingsprocessen en oxidatieve stress in het brein verhogen. Een tekort aan neuro-beschermende nutriënten kan de psychiatrische klachten verergeren.

Sceptici overtuigen

Verslechterde FEP symptomen waaronder neurocognitieve beperkingen worden ook in verband gebracht met een lage vitaminen en vetzuurstatus. Het grootschalige onderzoek, verricht in onder andere Australië, onderzocht of aanvulling met voedingssupplementen effectief is bij het behandelen van jongeren met een psychose. Het onderzoeksteam vergeleek acht klinische onderzoeken met betrekking tot voedingssuppletie onder ruim 450 jongeren. Het ging hierbij om mensen met de vroege verschijnselen van een psychiatrische aandoening, zoals schizofrenie. De overzichtsstudie werd gepubliceerd in het vaktijdschrift “Early Intervention in Psychiatry”.

De onderzoekers stelden vast dat voedingssupplementen, naast de reguliere behandeling, de psychische gezondheid van jongeren significant kunnen verbeteren. Standaardbehandelingen alléén zijn minder effectief dan reguliere behandelingen in combinatie met bepaalde supplementen. Het onderzoek geleid door gezondheidspsycholoog Firth en zijn team is uniek omdat het een evaluatie betreft van voedingssupplementen bij patiënten met FEP. Volgens Firth wordt voedingssuppletie bij de behandeling van psychische aandoeningen nog altijd omgeven door cynisme of gezien als een hype. Toch blijkt dat niet langer nodig te zijn omdat er wetenschappelijke bewijzen zijn die het nut van aanvullende nutriënten aantonen. Kortom, er is wel degelijk sprake van ‘evidence-based medicine’ als het gaat om de inzet van supplementen bij jongeren met een psychose. Let wel: niet ter vervanging van reguliere behandelingen, maar wel als aanvulling op medicijnen.

Taurine

Een van de onderzochte voedingsstoffen is taurine, een stofwisselingsproduct afgeleid van de aminozuren cysteïne en methionine. Taurine komt voornamelijk voor in eiwitrijk voedsel zoals vlees, vis, schaaldieren, gevogelte en eieren. Met name schelpdieren hebben een hoog gehalte aan taurine. Een klinische studie verricht onder 121 jonge patiënten met een psychose gaf aan dat 4 gram taurine per dag psychotische symptomen binnen 12 weken deed verminderen. Tot op de dag van vandaag is het werkingsmechanisme van taurine bij FEP niet helemaal duidelijk. Uit een ander onderzoek is gebleken dat het misschien werkt als remmer van de N-methyl-D-aspartate (NDMA) receptor of stamcellen beïnvloedt (Firth, 2018; O\'Donnell 2016)

Antioxidanten

Sommige stoffen met een antioxidatieve werking, zoals N-acetylcysteïne (NAC) en vitamine C, kunnen ook effectief zijn. Vooral bij patiënten met een hoog gehalte aan oxidatieve stress, ofwel een teveel aan vrije radicalen. De geacetyleerde vorm van L-cysteïne, NAC, een zwavelhoudend aminozuur, zou neuro-inflammatie en oxidatieve stress van bepaalde neuronen (interneuronen) verminderen. Klinisch placebogecontroleerd onderzoek uit Zwitserland geeft aan dat 2700 mg NAC per dag de concentratie van het antioxidant glutathion na 6 maanden verhoogt, hoewel er geen gunstige effecten werden waargenomen met betrekking tot het verminderen van psychotische episodes (Conus, 2017). Mensen met een hoge gevoeligheid voor oxidatieve stress schijnen wel baat te hebben bij suppletie via antioxidanten.

Omega 3-visvetzuren

Onderzoek naar suppletie met omega-3-visvetzuren lijkt de psychische gezondheid van jonge mensen met een psychose te verbeteren, hoewel bewijs voor een vermindering van psychotische symptomen ontbreekt en/of tegenstrijdig is. Meervoudig onverzadigde vetzuren zouden neurobeschermend werken en neuro-inflammatie en oxidatieve stress verminderen. Ook zou de synaptische plasticiteit en neurotransmissie toenemen. Deze gunstige effecten worden echter niet gerapporteerd in de recent verrichte onderzoeken. Veel hierover is onbekend. Kortom: voorzichtigheid is geboden als het gaat om het trekken van harde conclusies.

Toekomst

Grootschalige en goed opgezette vervolgstudies zijn noodzakelijk. Omdat afzonderlijke nutriënten matig positieve effecten op de geestelijke gezondheid hebben, worden potentieel heilzame nutriënten gecombineerd in een enkel supplement. Dat zou kunnen betekenen dat een voedingsstofinterventie waarin meerdere nutriënten worden gecombineerd in één preparaat, mogelijk grotere en gunstigere effecten hebben voor jongeren met deze aandoening.

Literatuur

Firth J, Rosenbaum S, Ward PB, Curtis J, Teasdale SB, Yung AR, Sarris J.

Adjunctive nutrients in first-episode psychosis: A systematic review of efficacy,

tolerability and neurobiological mechanisms. Early Interv Psychiatry. 2018 Mar

21. doi: 10.1111/eip.12544. [Epub ahead of print] Review. PubMed PMID: 29561067.

Firth J, Carney R, Stubbs B, Teasdale SB, Vancampfort D, Ward PB, Berk M,

Sarris J. Nutritional Deficiencies and Clinical Correlates in First-Episode

Psychosis: A Systematic Review and Meta-analysis. Schizophr Bull. 2017 Nov 30.

doi: 10.1093/schbul/sbx162. [Epub ahead of print] PubMed PMID: 29206972.

O\'Donnell, C. P., Allott, K. A., Murphy, B. P., Yuen, H. P., Proffitt, T.-M.,

Papas, A., et al. (2016). Adjunctive Taurine in first-episode psychosis:

A phase 2, double-blind, randomized, placebo-controlled study. The

Journal of Clinical Psychiatry, 77, e1610–e1617.

Oulhaj, A., Jernerén, F., Refsum, H., Smith, A. D., & de

Conus, P., Seidman, L. J., Fournier, M., Xin, L., Cleusix, M., Baumann, P. S.,

Do, K. Q. (2017). N-acetylcysteine in a double-blind randomized

placebo-controlled trial: Toward biomarker-guided treatment in early

psychosis. Schizophrenia Bulletin, 44, 317–327.