Protocol trage schildklier

De trage schildklier is een onderbelicht probleem binnen de gezondheidszorg. Toch stelt de WHO dat ongeveer één derde van de wereldbevolking met een jodiumdeficiëntie kampt en dus problemen heeft met de schildklier. En dat is niet alleen in landen waar weinig jodium in de bodem zit.

Jodiumtekort is wereldwijd gezien de belangrijkste oorzaak van primaire hypothyreoïdie – een trage schildklier – en afhankelijk van de leeftijd kan dit leiden tot verschillende aandoeningen. Vooral zwangere vrouwen vormen een belangrijke risicogroep. Bij hen is de jodiumbehoefte verhoogd ten behoeve van een goede hersenontwikkeling van de foetus.

Hedendaagse voeding

Jodiumgebrek komt niet alleen voor in landen waar weinig jodium in de bodem zit. De hedendaagse westerse voeding bevat relatief weinig jodium, behalve wat is toegevoegd aan brood (bakkerszout). Een rijke natuurlijke bron van jodium is mosselen, maar daarvan moet men 900 gram per dag eten om aan de referentie-inname te komen.

Overigens kan het bij volwassenen jaren duren voor een jodiumtekort tot uiting komt, aangezien het lichaam eerst de jodiumvoorraad van de schildklier zal uitputten. Een licht vertraagde schildklier gaat vaak gepaard met aspecifieke klachten. Indien deze hypothyreoïdie onbehandeld blijft, kunnen er allerlei verschillende klachten ontstaan.

Symptomen die kunnen optreden zijn onder andere:

• Moeheid, traagheid, lusteloosheid
• Kouwelijkheid
• Obstipatie
• Gewichtstoename
• Concentratieproblemen, geheugenverlies
• Haaruitval, droge huid
• Spierkrampen, gewrichtsklachten
• Oedeem
• Struma
• (Intra-uteriene) groei - en ontwikkelingsretardatie
• Intra-uteriene sterfte
• Zwangerschapscomplicaties
• Cretinisme
• Mentale retardatie

Fysiologische functie van jodium

De fysiologische functie van jodium bestaat daaruit, dat het nodig is voor de vorming van thyroxine (T4) en tri-joodthyronine (T3) in de schildklier. Deze hormonen reguleren de energie-afgifte van de cellen door beïnvloeding van de doorlaatbaarheid van de celmembranen, en ze hebben invloed op de ruststofwisseling. Thyroxine heeft grote invloed op de groei omdat het de activiteit van enzymen die betrokken zijn bij de opbouw van lichaamseiwit bevordert. Jodium verhoogt de productie van Thyroïd Stimulating Hormone (TSH) in de hypofyse. Dit hormoon zorgt op zijn beurt voor de aanmaak van de schildklierhormonen Thyroxine, Tri- joodthyronine en Tetra-joodthyronine, gebruikmakend van het aminozuur tyrosine. Deze regelen de stofwisselingsactiviteit en de warmteregulatie van het lichaam.

Deficiëntiesymptomen 

Bij jodiumgebrek probeert de schildklier meer jodium vast te houden voor de synthese van schildklierhormonen en wordt daardoor groter (struma; krop). Het jodidegehalte in het bloed en urine is zeer laag. Een zwangere vrouw met jodiumgebrek kan een kind baren met slecht ontwikkelde hersenen als gevolg van jodiumgebrek. Deze aandoening wordt congenitale hypothyroïdie (cretinisme) genoemd.

Volwassenen hebben een trage stofwisseling, waardoor de reacties vertragen en de weefsels vocht vasthouden (myxoedeem). De productie van het hormoon renine wordt afgeremd door jodium. Wel wordt onder invloed hiervan het antidiuretisch hormoon (ADH) gevormd, met het gevolg dat de nieren minder vocht uitscheiden. Dit heeft een bloeddrukverhogend effect.

Het trage schildklier protocol

Als een langzaam werkende schildklier door een gebrek aan jodium wordt veroorzaakt, dan kan het volstaan om de jodiuminname te verhogen, bijvoorbeeld met kelptabletten. Maar pas daar wel mee op: bij auto-immuun schildklieraandoeningen als de ziekte van Hashimoto en de ziekte van Graves dient suppletie met jodium te worden vermeden. Sowieso kan een te hoge jodiuminname hyperthyreoïdie veroorzaken. Daarom is het aan te bevelen ongeveer 150-200 mcg jodium per dag te suppleren.