Lion’s Mane

Lion’s Mane, wetenschappelijk bekend als Hericium erinaceus, is een opvallende, witgekleurde paddenstoel met lange, hangende stekels die lijken op de manen van een leeuw. Deze paddenstoel groeit op dode of verzwakte loofbomen in gematigde bossen van Noord-Amerika, Europa en Azië. Uit het ondergrondse netwerk van schimmeldraden, het mycelium, groeit het zichtbare vruchtlichaam. In Nederland staat hij bekend als de pruikzwam. Al eeuwenlang wordt Lion’s Mane in de traditionele Oost-Aziatische geneeskunde gebruikt vanwege zijn gezondheidsbevorderende eigenschappen.

Lion’s mane is rijk aan verschillende bioactieve inhoudsstoffen, zoals polysacchariden, alkaloïden, hericenonen, erinacines, hericerinen, resorcinolen, steroïden, mono- en diterpenen en corallocinen [1]. De polysacchariden, waaronder β-glucanen, bevinden zich voornamelijk in de celwand en vormen een aanzienlijk deel van zowel het vruchtlichaam als het mycelium. De polysacchariden en fenolische verbindingen in Lion’s mane werken neuroprotectief. Ze beschikken over sterke antioxidatieve en anti-inflammatoire eigenschappen, die bijdragen aan het beschermen van neuronen tegen oxidatieve schade en ontstekingen [1,2]. Polysacchariden werken eveneens immuunmodulerend en antimicrobieel [3]. In een experimenteel diermodel remde Lion’s mane pro-inflammatoire markers zoals TNF-α, IL-6 en stikstofoxide (NO) [4].

Hericenonen en erinacines zijn andere belangrijk actieve metabolieten met gezondheidsbevorderende effecten. Deze stoffen passeren gemakkelijk de bloed-hersenbarrière [5].  Zowel hericenonen als erinacines stimuleren de aanmaak van nerve growth factor (NGF) [6]. Deze neurotrofe groeifactor is essentieel voor de groei en regeneratie van neuronen en ondersteunt daarmee allerlei hersenfunctionaliteiten, zoals leren, geheugen en cognitieve functies.

Lion’s mane kan daarnaast helpen bij het herstellen van neurotransmitters als dopamine en serotonine, die betrokken zijn bij stemming en cognitieve functies [7]. De diverse bioactieve stoffen in Lion’s mane dragen potentieel bij aan neurologische gezondheid. Dit zorgt ervoor dat er een groeiende interesse is in het effect van Lion’s mane bij de behandeling van neurodegeneratieve ziekten waaronder de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson, depressie, angst, stemming en stressstoornissen.  

Lion’s mane kan bovendien het darmmicrobioom moduleren [8]. Het stimuleert de bacteriële diversiteit. Met name polysacchariden uit het mycelium worden verantwoordelijk gehouden voor het beschermende effect van Lion’s mane in het maagdarmkanaal. Ze kunnen de maagzuursecretie reguleren en zijn betrokken bij remmen van ontstekingen in herstel van epitheelcellen in de maag [2]. Preklinisch onderzoek suggereert dat Lion’s mane ook in staat is om serum insulinewaarden te verhogen en bloedglucosespiegels, serum triglyceride en totaal cholesterol  te verlagen [2].  

De toepasbare delen van de Lion’s mane paddenstoel zijn de vruchtlichamen en het mycelium. Vruchtlichaamextracten zijn rijk aan polysacchariden en de secundaire actieve bestanddelen hericenonen. Het mycelium bevat meer erinacines [1].

Gedroogde Lion’s mane kan op verschillende manieren verwerkt worden tot supplement. Het is te verkrijgen in poedervorm, als extract, verwerkt in een olie of in capsulevorm, waarin het gestandaardiseerd kan worden op bijvoorbeeld het percentage polysacchariden.

De herkomst, het oogst- en verwerkingsproces en de supplementvorm zijn allemaal factoren die een grote impact hebben op de samenstelling en kwaliteit van het Lion’s manesupplement [1].

Vanwege de neuroprotectieve effecten en het stimuleren van neurotrofe factoren zoals NGF is er grote aandacht voor de toepassing van Lion’s mane bij leren, geheugen en cognitief functioneren.

Het effect van Lion’s mane op cognitief functioneren en andere verwante parameters werd onderzocht in 41 gezonde jongvolwassenen (18-45 jaar) [9]. Uit deze gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde pilotstudie bleek dat deelnemers na een enkele dosis Lion’s mane (1,8 gram SO-DSX1®) significant sneller presteerden op de zogenoemde Stroop-taak. In de Stroop-taak wordt onder andere de selectieve aandacht, cognitieve flexibiliteit, inhibitie en verwerkingssnelheid gemeten. Wanneer suppletie (dagelijks 1,8 gram) 28 dagen werd voortgezet, werd een vermindering van subjectieve stress en verbeterde stemming waargenomen door de deelnemers in vergelijking met de placebogroep en in vergelijking met de eerste dag na suppletie. Aanvullend onderzoek in gezonde vrijwilligers is noodzakelijk om deze positieve effecten te bevestigen.

Vanwege de antioxidatieve, anti-inflammatoire en neuroprotectieve eigenschappen is Lion’s mane een potentiële kandidaat voor behandeling van neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer. Bij de ziekte van Alzheimer is cognitieve achteruitgang een kenmerkend en progressief symptoom. Preklinische studies laten zien dat Lion’s mane de groei van neuronen stimuleert en cognitieve functies kan verbeteren bij alzheimer [7,10]. Dit wordt ondersteund door enkele klinische studies [11].

In een klinische studie onder Japanse patiënten van 50-80 jaar met een milde cognitieve achteruitgang (dat een vroeg stadium kan zijn van alzheimer) toonde aan dat Lion’s mane (dagelijks 3 gram gedurende 16 weken) de cognitieve functie verbeterde in vergelijking met placebo [12]. Deze positieve effecten namen echter af na het stoppen van de supplementen, wat mogelijk wijst op de noodzaak van een langdurige inname.

Bij milde alzheimer bleek een mycelium extract van Lion’s mane (in een dosering van 1,05 gram/dag, gestandaardiseerd op 5 mg/gram erinacine A gedurende 49 weken) de prestaties van de dagelijkse activiteiten te verbeteren in vergelijking met placebo. In deze groep patiënten verbeterde het eveneens de scores van de mini-mental state examination (MMSE)-test in vergelijking met de uitgangsmeting [13]. De MMSE score geeft een indruk van het cognitieve functioneren en is een veelgebruikt screeningsinstrument om cognitieve stoornissen, waaronder de ziekte van Alzheimer, te detecteren.

Mogelijk is Lion’s mane in staat om neurodegeneratie te voorkomen. Uit een klein klinisch onderzoek in 31 gezonde volwassenen van middelbare leeftijd (>50 jaar) bleek dat inname van Lion’s mane (dagelijks 3,2 gram poeder van het vruchtlichaam) gedurende 12 weken leidde tot significante verbeteringen in cognitieve functies, met name MMSE-score [14]. Andere parameters lieten geen verschil zien met placebo.

Grootschaliger en uitgebreider onderzoek is echter wenselijk om bovenstaande bevindingen in verschillende leeftijdscategorieën en populaties te bevestigen.

Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat Lion’s mane neuroprotectief werkt en mogelijk neurotransmitters zoals dopamine en serotonine kan verhogen [7]. Vaak zijn deze neurotransmitters verlaagd aanwezig bij depressie. Klinische studies zijn schaars.

Uit een dubbelblind, placebogecontroleerde studie waarin 30 gezonde vrouwen van middelbare leeftijd gedurende 4 weken lang Lion’s mane kregen in een dagelijkse dosering van 2 gram liet de Lion’s mane groep minder depressie en angst zien en een betere concentratie vergeleken met de placebo groep [15]. In een klinische studie met 8 gezonde vrouwelijke studenten verlichtte een Lion’s mane extract (Amyloban® 3399 gedurende 4 weken) symptomen van depressie en angst en hielp het eveneens bij slaapstoornissen [16]. Eenzelfde effect werd gevonden in 77 obese deelnemers (BMI≥25 kg/m2) met slaapstoornissen [17]. Suppletie met Lions’mane (in een dagelijkse dosering van 150 mg Lion’s mane polysacchariden gedurende 8 weken) leidde tot significant minder depressie, angst en slaapproblemen. Deze effecten bleven na een wash-out periode van 8 weken bestaan, wat suggereert dat Lion’s mane de neuronale plasticiteit kan beïnvloeden.  In dit onderzoek mistte echter een placebo-groep.

Aanvullende en consistent opgezette studies zijn nodig om bovenstaande bevindingen te bevestigen [18]. 

De antimicrobiële en anti-inflammatoire capaciteit en het vermogen om het microbioom te moduleren maken Lion’s mane potentieel effectief bij gastrointestinale aandoeningen [19]. Meerdere studies lieten een gunstig effect zien van Lion’s mane in dierexperimentele modellen van inflammatoire darmziekten [11]. Klinische studies zijn echter schaars.

In een retrospectieve multicenter studie werd het effect van Lion’s mane als onderdeel van een preparaat als een add-on bij standaard therapie met 5-aminosalicylzuur (5-ASA als ontstekingsremmer voor de darm) bij Colitis ulcerosa-patiënten geëvalueerd [20]. Het toevoegen van dit preparaat bleek in staat om de calprotectine-waarden in de feces verder te laten dalen dan wanneer alleen de standaardtherapie werd toegepast. Lion’s mane werd in deze studie gecombineerd met andere antioxidanten en ontstekingsremmende stoffen zoals quercetine, berberine en vitamine B3 en B8 (geregistreerd product Enteroflegin®) [20].

Het effect van Lion’s mane op het darmmicrobioom in een gezonde populatie is onderzocht in een klinische pilotstudie in 13 gezonde volwassenen. Lion’s mane (in een dosering van 3 gram per dag gedurende 7 dagen) bleek de diversiteit van het microbioom te verhogen, sommige kortketenvetzuren (SCFA) producerende bacteriën te verhogen en sommige pathobionten te verlagen [8]. Meer studies zijn noodzakelijk.

Contra-indicaties voor het gebruik van Lion’s mane zijn [21]:

De meeste klinische studies gebruikten Lion’s mane in doseringen tot 3 gram per dag gedurende ten hoogste 16 weken. De doseringen varieerden afhankelijk van het specifieke product en de doelgroep.

Oraal gebruik van Lion’s mane gedurende een korte periode lijkt veilig. In klinische studies is Lion’s mane veilig toegepast in een dagelijkse dosering tot 3200 mg gedurende 16 weken [21].

Over het algemeen wordt Lion’s mane goed getolereerd en zijn er weinig bijwerkingen. De meest gerapporteerde bijwerkingen zijn maagdarmklachten, misselijkheid en huiduitslag [21].

Lion’s mane kan interacties aangaan met andere stoffen en geneesmiddelen, waardoor de werkzaamheid van Lion’s mane of van de andere stoffen/kruiden/geneesmiddelen beïnvloed wordt [21]. 

Lion’s mane is toegepast in wetenschappelijke klinische studies tezamen met andere stoffen. In een studie werd het gecombineerd met de andere antioxidanten berberine en quercetine [20]. Mogelijk heeft dat een wederzijds versterkend effect.

[1]          Kostanda E, Musa S, Pereman I. Unveiling the Chemical Composition and Biofunctionality of Hericium spp. Fungi: A Comprehensive Overview. Int J Mol Sci 2024;25:5949. https://doi.org/10.3390/ijms25115949.

[2]          Qiu Y, Lin G, Liu W, Zhang F, Linhardt RJ, Wang X, et al. Bioactive compounds in Hericium erinaceus and their biological properties: a review. Food Science and Human Wellness 2024;13:1825–44. https://doi.org/10.26599/FSHW.2022.9250152.

[3]          Ge F, Chen Y, Wang B, Zhou W, Du B, Hou L. Bioactive Polysaccharides from Hericium erinaceus: Extraction, Structure, Bioactivities, and Applications. Molecules 2025;30:1850. https://doi.org/10.3390/molecules30081850.

[4]          Xie G, Tang L, Xie Y, Xie L. Secondary Metabolites from Hericium erinaceus and Their Anti-Inflammatory Activities. Molecules 2022;27:2157. https://doi.org/10.3390/molecules27072157.

[5]          Ma B-J, Shen J-W, Yu H-Y, Ruan Y, Wu T-T, Zhao X. Hericenones and erinacines: stimulators of nerve growth factor (NGF) biosynthesis in Hericium erinaceus. Mycology 2010;1:92–8. https://doi.org/10.1080/21501201003735556.

[6]          Contato AG, Conte-Junior CA. Lion’s Mane Mushroom (Hericium erinaceus): A Neuroprotective Fungus with Antioxidant, Anti-Inflammatory, and Antimicrobial Potential-A Narrative Review. Nutrients 2025;17:1307. https://doi.org/10.3390/nu17081307.

[7]          Szućko-Kociuba I, Trzeciak-Ryczek A, Kupnicka P, Chlubek D. Neurotrophic and Neuroprotective Effects of Hericium erinaceus. Int J Mol Sci 2023;24:15960. https://doi.org/10.3390/ijms242115960.

[8]          Xie X-Q, Geng Y, Guan Q, Ren Y, Guo L, Lv Q, et al. Influence of Short-Term Consumption of Hericium erinaceus on Serum Biochemical Markers and the Changes of the Gut Microbiota: A Pilot Study. Nutrients 2021;13:1008. https://doi.org/10.3390/nu13031008.

[9]          Docherty S, Doughty FL, Smith EF. The Acute and Chronic Effects of Lion’s Mane Mushroom Supplementation on Cognitive Function, Stress and Mood in Young Adults: A Double-Blind, Parallel Groups, Pilot Study. Nutrients 2023;15:4842. https://doi.org/10.3390/nu15224842.

[10]       Yanshree, Yu WS, Fung ML, Lee CW, Lim LW, Wong KH. The Monkey Head Mushroom and Memory Enhancement in Alzheimer’s Disease. Cells 2022;11:2284. https://doi.org/10.3390/cells11152284.

[11]       Brandalise F, Roda E, Ratto D, Goppa L, Gargano ML, Cirlincione F, et al. Hericium erinaceus in Neurodegenerative Diseases: From Bench to Bedside and Beyond, How Far from the Shoreline? J Fungi (Basel) 2023;9:551. https://doi.org/10.3390/jof9050551.

[12]       Mori K, Inatomi S, Ouchi K, Azumi Y, Tuchida T. Improving effects of the mushroom Yamabushitake (Hericium erinaceus) on mild cognitive impairment: a double-blind placebo-controlled clinical trial. Phytother Res 2009;23:367–72. https://doi.org/10.1002/ptr.2634.

[13]       Li I-C, Chang H-H, Lin C-H, Chen W-P, Lu T-H, Lee L-Y, et al. Prevention of Early Alzheimer’s Disease by Erinacine A-Enriched Hericium erinaceus Mycelia Pilot Double-Blind Placebo-Controlled Study. Front Aging Neurosci 2020;12:155. https://doi.org/10.3389/fnagi.2020.00155.

[14]       Saitsu Y, Nishide A, Kikushima K, Shimizu K, Ohnuki K. Improvement of cognitive functions by oral intake of Hericium erinaceus. Biomed Res 2019;40:125–31. https://doi.org/10.2220/biomedres.40.125.

[15]       Nagano M, Shimizu K, Kondo R, Hayashi C, Sato D, Kitagawa K, et al. Reduction of depression and anxiety by 4 weeks Hericium erinaceus intake. Biomedical Research 2010;31:231–7. https://doi.org/10.2220/biomedres.31.231.

[16]       Okamura H, Anno N, Tsuda A, Inokuchi T, Uchimura N, Inanaga K. The effects of Hericium erinaceus (Amyloban® 3399) on sleep quality and subjective well-being among female undergraduate students: A pilot study. Personalized Medicine Universe 2015;4:76–8. https://doi.org/10.1016/j.pmu.2015.03.006.

[17]       Vigna L, Morelli F, Agnelli GM, Napolitano F, Ratto D, Occhinegro A, et al. Hericium erinaceus Improves Mood and Sleep Disorders in Patients Affected by Overweight or Obesity: Could Circulating Pro-BDNF and BDNF Be Potential Biomarkers? Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine 2019;2019:7861297. https://doi.org/10.1155/2019/7861297.

[18]       Chong PS, Fung M-L, Wong KH, Lim LW. Therapeutic Potential of Hericium erinaceus for Depressive Disorder. Int J Mol Sci 2019;21:163. https://doi.org/10.3390/ijms21010163.

[19]       Gravina AG, Pellegrino R, Auletta S, Palladino G, Brandimarte G, D’Onofrio R, et al. Hericium erinaceus, a medicinal fungus with a centuries-old history: Evidence in gastrointestinal diseases. World J Gastroenterol 2023;29:3048–65. https://doi.org/10.3748/wjg.v29.i20.3048.

[20]       Tursi A, D’Avino A, Brandimarte G, Mocci G, Pellegrino R, Savarino EV, et al. Enhancing Oral 5-ASA Effectiveness in Mild-to-Moderate Ulcerative Colitis through an H. erinaceus-Based Nutraceutical Add-on Multi-Compound: The “HERICIUM-UC” Two-Arm Multicentre Retrospective Study. Pharmaceutics 2024;16:1133. https://doi.org/10.3390/pharmaceutics16091133.

[21]       NatMed Pro - Professional Monograph - Lion’s mane n.d. https://naturalmedicines.therapeuticresearch.com/databases/food,-herbs-supplements/professional.aspx?productid=1536#adverseEvents (accessed May 19, 2025).