Gevaarlijk: PAMP’s in bewerkte voeding

PAMP’s zijn moleculen die in het lichaam een immuunreactie uitlokken. Verhoogde gehaltes PAMP’s worden aangetroffen in vrijwel alle bewerkte voedingsmiddelen. Volgens onderzoekers van de University of Leicester (UK) is dit een belangrijk oorzaak van hart- en vaatziekten.

De afkorting ‘PAMP’ staat voor Pathogen-Associated Molecular Pattern. Vrij vertaald zijn PAMP’s moleculaire structuren die afkomstig zijn van pathogenen, waaronder bepaalde bacteriën. De vorm van deze structuren – het zogenaamde ‘patroon’ – lokt een reactie uit van het aangeboren immuunsysteem. Volgens de onderzoekers kan dit op termijn het risico op hart- en vaatziekten en diabetes type 2 verhogen.

PAMP-arme voeding

De onderzoekers lieten enkele vrijwilligers gedurende een week een PAMP-arme voeding eten. Dit zorgde voor een afname van 11 procent van het aantal witte bloedcellen in het bloed. Bovendien daalde het ‘slechte’ LDL-cholesterol met 18 procent. “Wanneer een PAMP-arme voeding over een langere periode wordt volgehouden, verlaagt dit het risico op ischemische hartklachten”, zeggen de onderzoekers.

Maar er waren nog meer voordelen: de deelnemers vielen in een week gemiddeld 600 gram af en hun middelomtrek slonk met gemiddeld 1,5 cm. Wanneer de afname van de middelomtrek wordt samengenomen met de daling in het aantal witte bloedcellen, zou dit bij diabetes type 2 zorgen voor een ziekterisicoreductie van 15 procent. Overigens: wanneer dezelfde deelnemers weer op een PAMP-rijke voeding werden gezet, werden deze gezondheidsvoordelen tenietgedaan. 

Laaggradige ontstekingen

Wanneer voeding wordt fijngesneden of vermalen, bereiken PAMP’s na verloop van tijd meetbare niveaus. Hieraan ligt overgroei van een bacterie ten grondslag. De mate van vervuiling is bovendien groter naarmate het bewerkte voedsel langer wordt bewaard. Zelfs invriezen kan dit proces niet tot stilstand brengen.

De belangrijkste levensmiddelen die veel PAMP’s bevatten, zijn gemalen vleesproducten zoals gehakt, worst en hamburgers, kant-en-klaarmaaltijden zoals lasagna, bepaalde soorten kaas, chocolade en bepaalde soorten gesneden groente, zoals gesnipperde uitjes. Ook producten waarin deze ingrediënten zijn verwerkt, zoals sauzen en sandwiches, zijn vaak vervuild met PAMP’s.

Telkens wanneer bewerkte voedingsmiddelen worden gegeten, activeren PAMP’s het immuunsysteem. Hierdoor kan uiteindelijk een laaggradig ontstekingsproces ontstaan. Laaggradige ontstekingen zijn verantwoordelijk voor de ontwikkeling van welvaartsziekten zoals hart- en vaatziekten en diabetes type 2.

Verse voeding zelf bereiden

Hoewel de onderzoekers vooral mogelijkheden zien om het gehalte aan PAMP’s in bewerkt voedsel naar beneden te brengen, bestaat er een meer voor de hand liggende oplossing: zelf je eigen PAMP-arme voeding maken. In verse en onbewerkte voeding worden geen meetbare hoeveelheden PAMP’s aangetroffen. Vers vlees en verse groenten kopen dus, zelf in stukjes snijden en niet te lang wachten met de bereiding. 

Bron

M. Herieka et al., Reduced dietary intake of pro-inflammatory Toll-like receptor stimulants favourably modifies markers of cardiometabolic risk in healthy men, Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases (2015).