Luteïne verbetert visuele prestaties bij beroepschauffeurs

Veel onderzoek naar de effecten van luteïne wordt gedaan in relatie tot oogziekten, waaronder maculadegeneratie. Onderzoek bij gezonde personen komt minder vaak voor. Recent is het effect van luteïne echter bij gezonde beroepschauffeurs onderzocht. Hieruit komt naar voren dat ook bij deze groep diverse gezichtsparameters verbeteren. Onderzocht werd onder meer de zogenaamde ‘glare-gevoeligheid’. ‘Glare’ is verstrooid licht dat de waarneming hindert en zelfs een verblindend effect kan hebben. Dit laatste maakt het bijvoorbeeld lastig om ’s nachts de afstand in te schatten tot tegemoetkomend verkeer. De resultaten uit het onderzoek kunnen van grote praktische waarde zijn, zeker omdat 23 procent van auto-ongelukken mogelijk te wijten is aan verminderd zicht.

Luteïne
De carotenoïde luteïne vormt, samen met zeaxanthine, een belangrijk onderdeel van het maculapigment in de gele vlek van het oog: de macula lutea. Hier bevinden zich de zogenaamde ‘kegeltjes’, lichtgevoelige cellen die zorgen voor scherp zicht en kleurwaarneming. Maculapigment vervult dankzij zijn antioxidatieve bestanddelen bovendien een belangrijke beschermende functie voor het netvlies. Het lichaam kan zelf geen luteïne of zeaxanthine aanmaken en het oog is dus indirect afhankelijk van de voeding of supplementen. Diverse voedingsmiddelen zijn rijk aan luteïne, waaronder groene groente, eigeel en kiwi, maar de behoefte verschilt per individu en is afhankelijk van diverse factoren, zoals voedingsstatus, opname, leeftijd en gezondheid.

Het onderzoek
120 gezonde beroepschauffeurs namen deel aan een gerandomiseerd, dubbelblind, placebogecontroleerd onderzoek. 60 deelnemers namen een jaar lang dagelijks 20 mg luteïne, de rest placebo. Eens per drie maanden werden diverse gezichtsparameters gemeten. Hierbij werd een relatie gevonden tussen luteïnesuppletie en verbeteringen in serum luteïne, de dichtheid van maculapigment in het oog (MPOD), contrastgevoeligheid en de drempelwaarde voor glare-gevoeligheid. Ook de scores op de vragenlijst voor visuele functie van het National Eye Institute waren significant beter. De chauffeurs ervoeren dus ook zelf in de praktijk een beter waarnemingsvermogen.

Dichtheid van maculapigment in het oog
Van luteïne is het bekend dat het oog dit maar langzaam opneemt. Na zes maanden bleek de dichtheid van het pigment bij de luteïnegroep niettemin significant groter dan placebo.

Contrastgevoeligheid en glare
Een groot effect werd gemeten in de luteïnegroep op het gebied van contrastgevoeligheid, waarbij vooral bij het zien bij schemerlicht (mesopisch zicht) al na enkele maanden resultaten werden geboekt; aan het eind van het onderzoek verbeterde ook het zien bij daglicht (fotopisch zicht). Samen met de verhoogde drempelwaarde van glare-gevoeligheid kan worden geconcludeerd dat dagelijks 20 mg luteïne mogelijk een voordeel oplevert voor ’s nachts autorijden, alsmede voor andere taken waarbij moet worden waargenomen onder lichtarme omstandigheden.

Yao Y, et al., Lutein supplementation improves visual performance in Chinese drivers: 1-year randomized,..., Nutrition (2013),http://dx.doi.org/10.1016/j.nut.2012.10.017

Ulbricht C.E., Natural Standard Herb & Supplement Guide, 2010, Lutein Monograph, pp. 483-4