Verzurende voeding en gewrichten

Bij langdurige consumptie van een zure voeding ontstaat een metabole acidose. Dit is funest voor de gewrichten: verzuring van het lichaamsmilieu leidt uiteindelijk tot ontstekingen en gewrichtsschade. We geven je enkele tips en een handige zuur-basetabel.

In onze vorige nieuwsbrieven kon je meer lezen over gerichte suppletie bij gewrichtsklachten en de do’s en dont’s van voeding voor gezonde gewrichten. In dit artikel vertellen we je meer over het zuur-basenevenwicht en het belang daarvan voor gezonde gewrichten.

pH-waarde

Een goede pH-waarde in het lichaam is belangrijk voor gezonde gewrichten, onder andere omdat de enzymen die belangrijk zijn voor de verwerking van bouwstoffen alleen goed werken bij een bepaalde pH-waarde. Zo worden spijsverteringsenzymen uit de alvleesklier in de darm alleen geactiveerd bij een pH hoger dan 7. Ligt dit lager, dan worden voedingsstoffen niet langer optimaal verteerd en komen voedingsstoffen niet meer aan waar ze nodig zijn, waaronder bij de gewrichten. De halfverteerde resten kunnen weer ontstekingen uitlokken, die ook op de gewrichten hun weerslag hebben.

Verband met laaggradige ontstekingen

Bij langdurige consumptie van een zure voeding ontstaat een metabole acidose, een verzuring van het lichaamssysteem (Pocock, 2013). Dit leidt tot een verstoorde homeostase, verhoogde ontstekingsgevoeligheid en een verminderde weerstand. Aandoeningen die daarmee in verband zijn gebracht, zijn onder andere reumatoïde artritis, artrose, bindweefselzwakte, jicht, doorbloedingsstoornissen, osteoporose en andere reumatische aandoeningen. Bij de meeste van deze aandoeningen – zo niet bij alle – spelen laaggradige ontstekingen een nauwelijks te overschatten rol.

Regulering en zuurbuffers

Gelukkig kent het lichaam een reguleringsmechanisme dat bestaat uit zuurbuffers en de mogelijkheid om zuren uit te scheiden via nieren en longen. De sterkste buffers zijn hemoglobine, albumine en bicarbonaat. In mindere mate kunnen ook calcium, magnesium en kalium bijdragen als buffer. Deze moeten dan wel via de voeding worden opgenomen,

hetgeen in de regel onvoldoende gebeurt.

Anderzijds zorgt een zuuroverschot in de voeding ervoor dat reguleringsmechanismen het overtollige zuur willen kwijtraken en – wanneer dat niet meer lukt – compenseren met basische stoffen, bijvoorbeeld uit de botten. Basenrijke voeding ontlast dus het buffersysteem, zodat er geen mineralen aan de botten worden onttrokken. Dit voorkomt ook een relatief mineraaltekort in het lichaam. Idealiter is de voeding 80% basisch en 20% zuur (Nieuwenhuis, 1999).

Zuur is niet altijd verzurend

Het is een misverstand dat zaken die zuur smaken ook verzurend werken. Citrusvruchten smaken zuur en ascorbinezuur is een zuur, zoals de naam het al zegt. Maar vitamine C komt in citrusvruchten alleen gebonden voor, als ascorbatencomplex. Aan het zuur zit dan een mineraalverbinding vast. Het zuur wordt in de citroenzuurcyclus opgenomen en het basische mineraal blijft over. Hierdoor gaat de pH-waarde juist omhoog, wat gunstig is.

Zuur-basetabel

In de whitepaper die u onderaan deze pagina kunt downloaden vindt u de PRAL-waarden van diverse veelgegeten voedingsmiddelen. PRAL staat voor Potential Renal Acid Load. Dit is de geschatte potentiële zuurbelasting op het lichaam per 100 gram voedingsmiddel. De tabel kan als betrouwbare referentie dienen bij de behandeling van uw cliënt die last heeft van (de gevolgen van) een verstoord zuur-base-evenwicht. De tabel kan goed fungeren als voedingswijzer voor je cliënt. Ook kun je hem gebruiken om een alkaliserend dieet samen te stellen, dat bij de persoonlijke situatie van je cliënt past.

In onze volgende nieuwsbrief vertellen we meer over de evolutionaire achtergrond van beweging in relatie tot de gewrichten.

Bronnen

Meer informatie en bronvermeldingen van dit artikel vind je in onze whitepaper “De integratieve preventie en behandeling van gewrichtsklachten”.